?поэзе керда лотабенна седкъа

Декабрь бетта 22-ча дийнахьа Яндакъонгий Хамарзий Джамалда цIерагIа йолча шахьар Сунжерча къаман библиотеке Гардананаькъан Агузара Маликай кхоллама хетаяь литературан сайре дIайихьар. Укхаза библиотека цIагIа нах вIашагIтохара бахьан дар Агузара Маликай хьалхара арадаьнна "Наедине с собой" яха байти гуллам. Цу тIехьа къа а хьийга, "Библиотека поэзии" яхача шоай проекта юкъе а дихьа, из арадаьккхар къаман библиотека я.

Байти гуллам довзийтача баьхка библиотека дешара цIагIа дакъа лоацаш бар: ГIалгIайчен йоазонхой, хьехархой, вузашкара а, сузашкара а, ишколан а дешархой, хоамбоаржабархой, иштта поэзеца чам бараш а.

ВIашагIкхетар доладир из дIахьош хиннача библиотека Къаман-мохктохкара отдела кулгалхочо Йовлой Заремас. Гулбеннараш бовзийташ, уж белгалбаьхачул тIехьагIа, царна хьалхашка йоазонхочун кхоллам бовзийтарал совгIа, цу гIулакха тIехьа Гардананаькъан Маликай вахари, кхоллами бувцаш кийчъяьча, "Поэташта гу дегаца, хIаьта дувц сица…" яхача выставках дийцар Заремас.

Сайре дIахьош хиннача Зеремас дош даларца, библиотека кулгалхочун Iилман даькъе болх дIабахьара гIонча йолча Мочкхенаькъан Марета дийцар Маликай гуллам арадаккхара тIехьа шоаша баьча балхах лаьца.

"Вайна ма харра, чIоагIа эхь хеташ а, ший хIама юха тетташ, наьха гIулакха оарцагIа ювлаш а саг ер Малика. Цудухьа, яьзду дукха ха яле а, хIанз мара кепатехаяц укхун байташта. "Библиотека поэзии" яхача тха проекта I5 шу дизад укх шера. ХIаьта Маликай "Наедине с собой" яха гуллам юбилейни нийсденнад тха. Маликай кхоллам хетабаь ба даьхенна, Iалама, наха. Ший кхолламца цо дика дара, мохк дегIабоалабара, вIаший тIера хилара тIахьех нах. Вайх хIаравар декхарийла ва укхун кхоллам беша а бовза а", – аьлар Марета.

ДIахо Гардананаькъан Маликай вахара, кхоллама наькъах дийцар цунца цхьана болх беш йолча ЦIолой Мадинас. Цо белгалдир шийна Малика йовзача 20 шу совгIа йолча хана чухьа цунгара дика дара мара хIама бIаргадайнадац шийна, аьнна.

"Цхьа тамашийна саг я ер Малика. Шийна балхара хьадоагIача алапех дIа-хьа а ухаш, Россе хьалхарча турпала Аскананаькъан Суламбеках дола хIама гулдеш, цо лоаллаш хиннача тIема кеман оатхалаш лохьаеш къа а хьегаш, ше кулгалдеш хиннача Пхьелякъонгий юртарча ишколе Суламбека цIерагIа музей хьайийллай укхо. Тахан ишколан кулгалдар ше дитачул тIехьагIа цу музея кулгалхо я ер. Шийна чIоагIа кIезига яхаш саг я ер. Массаза а халкъа, къама яхаш хьаена я. Малика, дIахойодача хана кхы а дуккха байташ язъе а, царна кепатоха а Дала аьттув боаккхалба хьа", – аьлар Мадинас.

Гулбеннарашта юкъе дукха бар Маликай кхоллама наькъах хIама цадовзаш, цун байташ хьалха хезанза. Бакъда, из йовзачар цох лаьца дувцаш, цун байташ ешача хана, дукханешта дегашка йижар из. Цул совгIа чам хилар дукханей цун кхолламца хьоашал тасса. ХIана аьлча гуш дар, байташ кхоллара даькъе говзал лакха йолаш из хилар.

ДIахо йоазонхоша а, хоамбоаржабархоша а Маликас ший байташта каст-кастта кепатохар ловш, цун кхоллама никъ даькъала бувцаш къамаьл дир. Цул совгIа къаьмаьл даьраша цаI е шиъ Маликай байт ешар, хIара йист мел хулача хана. Кердача кхолламга лаьрххIа ладувгIар гулбеннараша, бакъда, йоазонхочо ше ший байташ ешача хана дега чу йийшар уж дукхачарна. ХIара мугIаргахьа хьехам, кхетам, хьаькъал, говзал, иштта кхы дукха а вахаре сагаца хилча бакъахьа дола хIама да йоазонхочо ший байташкахьа кхайкадер. Гуш дар, мел боккхача лоархIамца, хьесташ еша Маликас ший байташ.

"Тахан, Iа Iайха йийшараш а кхычар йийшараш а хьа байташ чIоагIа дега чу йийшай сона. Со санна из яхаш кхы а дукхаш ма бий укх чу. Цудухьа тIатеIIа къа а хьегаш, дIахо а хьай байташта кепатохийта еза Iа. Цул совгIа, декхарийла я хьо из де", — аьлар байтанча БIархой Iабдул-Хьамида.Ала деза, Маликас язду 60 шу совгIа ха я, аьнна, бакъда, нахага ший йоазо дIахьокхаш а е ше язделга хайташ а оамал хиннаяц цун. Фу бахьан да иштта лочкъаяь Iа хьай байташ йоадаяр, аьнна, са хиннача хаттара духьала жоп луш, Маликас аьлар: — Кхы йоазонхо хила лаьрхIа йолаеннаяц со язде. Аз мел язъяь байташ са вахара, дегIа, сина дакъа да. Сайга хало еча е атто кхаьчача язъяьй аз дукхагIа байташ, сона цох товр хиннад массаза а. Цудухьа аз кхы нахага дIа а цахьокхаш, таккхалча йоадаяьй уж массаяргаш а. Бакъда, укх библиотека болхлоша шоашта са байташ йолга гуча ма даьлланге а, чехка царех цхьаяраш дIагул а яь, гуллам арадаьккхад сона. Из бахьан долаш баркал оал аз акхарна массарашта а. Шевварг оарцагIа а ваьнна, ер таханар сайре а кийчъяьй акхар. Дала шой дикаех совбоахалба ераш", — аьнна, библиотека викалашта баркал оалаш чакхъяьлар Малика.

ДIахо кхы а наьха хиннача хаттарашта жоп луш, цхьацца ший байташ йийшар Маликас. Юххера а ше лаьрхIа хьабаьхкача наха баркал оалаш йистхилар из.

"Тахан ГIалгIайчен йоазонхой мугIарах се дIаэттача дийнахьа доаккхал ду аз, гIадъяха а, дог делаш а я со. Цул совгIа, тахан укх наькъа тIа дIа нийсъеннайолаш, Iабдул-Хьамида ма аллара дIахо а сай байташта кепатоха се декхарийла я аьнна хета сона. ХIаьта са кхоллам бовза а со йовза а хьадаьхкача шоана массарашта баркал хилда. Сай аьттув ма боалла язде а, сай байташта кепаетта а хьожаргья со", — аьнна, чакхъяьлар Малика.

ДIахо сайренга гулбеннараш дIа а айтта? цхьана сурт а даьккха дIа-хьа къаьстар нах. Сай оагIорахьа Маликайна ловца боаккхаш аз аргда, ираз хилда хьа, аьнна.

Матенаькъан Илез

"Сердало" № 196